ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒီးပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲ (၂) ဘျီ

တနံၤအံၤ (၆ လါမ့ၤ ၂၀၂၀) နံၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် လ့ဖိထၣ်ကရူၢ် ၀ၣ်သိခိၣ်သဝီ ဒီး ကတၢၤတံၥ်ကရူၢ် ဖါလိကျဲဖးဒ့ တၢ်လီၢ်ခံတီၤအံၤ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် ဆီလီၤဝဲတၢ်မၤကွၢ် (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအလီၢ် ဒ်သိးဒီး တၢ်ဆါအံၤ သုတဟဲတုၤလၢ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် အဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဂ့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်တြီဆၢဒီသဒၢ တၢ်ဆါအံၤကန့ၣ်ဝဲအဂီၢ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ မုၢ်တြီၢ် ကီၢ်ရ့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ကရူၢ်လၢ ကဟံးထီၣ်မူဒါလၢ ကဒီသဒၢဝဲဒၣ် တၢ်ဆါအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပၥ်လီၤဝဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ် အကျါ ပၣ်ဃုၥ်ဝဲဒၣ်ဒီး တၢ်သမံသမိးဝဲဒၣ် ပှၤနုၥ်လီၤဟးထီၣ် ဒီး ထိၣ်တၢ်ကိၢ်လၢ ပှၤလ့ၢ်ထီၣ်လ့ၢ်လိၤသ့ၣ်တဖၣ် ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. လၢမုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤ တၢ်ပၥ်လီၤဝဲ တၢ်သမံသမိးအလီၢ်အါတီၤအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုၥ်ဝဲဒၣ်ဒီး ဖၣ်ပူၣ်-ကမးမိၢ် အဘၢၣ်စၢၤ တတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပတၢ်ပၢအဟီၣ်ကဝီၤစ့ၣ်ကီးန့ၣ်လီၤ.  တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒီသဒၢ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒ်သိးပှၤလၢအဟးထီၣ်ဟးလီၤတဖၣ် အသုတနုၥ်လီၤလၢ ခိခိၣ်ကစၢၢ်ကျါ ဒူသဝီပူၤတဂ့ၤ ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ကစၢၢ်ကျါ တဖၣ်စ့ၢ်ကီး အသုတလဲၤနုၥ်လီၤလၢ ခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကျဲမုၢ်ဒိၣ်အဃိ ပှၤလ့ၢ်ထီၣ်လ့ၢ်လိၤအါ  လဲၤဝဲဒၣ်လၢ ဖၣ်ပူၣ် ဆူ ကမးမိၢ်, ကမးမိၢ် ဆူ ဖၣ်အၣ် သ့ဝဲအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤခိခိၣ်ကစၢၢ်ကျါတဖၣ် ကလဲၤခီဖျိကျဲမုၢ်ဒီး ကလဲၤဆူဝ့ၢ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤလၢဝ့ၢ်ပူၤတဖၣ် ကဟဲဆူၣ်ကစၢၢ်ကျါမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒ်သိးအကပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ဆါအဂီၢ် ကသံၣ်သရၣ်ဒီး ကညီဒီကလုၥ်ပၢၤကီၢ်သုးတဖၣ် ဟံးမူဒါလၢ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဒီး တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ်တဖၣ် ကူကၤဝဲပၢၤကီၢ် အတၢ်ကူတၢ်ကၤဒီး ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ကသံၣ်သရၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် လၢကထိကွၢ်တၢ်ကိၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၂၀ နံၣ်လါမ့ၤထီၣ် ၆ သီအနံၤ ပယီၤသုးလၢအမ့ၢ်ဝဲ-စကခ (၈), ခမရ (၄၀၅) အသုးရ့ၣ်ခိၣ် (၂) ဃုၥ်ဒီး အပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲနုၥ်လီၤမၤတံၥ်တၥ်ဝဲ တၢ်လီၢ်ခံတီၤလၢအမ့ၢ်ဝဲ ၀ၣ်သိခိၣ်ဒီး ဖါလိကျဲဖးဒ့ တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါ အလီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုး ဆီၣ်သနံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ခံတီၤအံၤ မုၢ်တြီၤကီၢ်ရ့ၣ်အပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် တဘၣ်အိၣ်လၢၤတဂ့ၤ ဒီး ကဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံၥ်န့ၣ်လီၤ. ပပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢ တၢ်လီၢ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ် တဲဝဲပယီၤသုးလၢ ဟဲတြီမၤတံၥ်တၥ်တၢ်တဖၣ်အံၤ လၢပတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအံၤ မ့ၢ်ပဒီသဒၢတၢ်ဆါ (Covid ၁၉) န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တမၤဒ်အံၤဘၣ်ဒီး ကကဲထီၣ်ပဟ့ၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်လၢ (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအံၤ ကရၤလီၤအသးလၢ ပဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တြီဆၢဒီသဒၢ (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအဖီခိၣ် ပတကြၢးမၤထီဒါလိၥ်ပသးဘၣ် ဒီး ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပဟီၣ်ကဝီၤလီၤ. ပပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် တဲအီၤဒ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ပယီၤသုးလၢ အဟဲတြီမၤတံၥ်တၥ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိၥ်ဝဲဘၣ်အမဲၥ်ညါ ပယီၤသုးသ့ၣ်တဖၣ် ဃိလီၤကွံၥ်ဝဲ ပတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ ဒီး ဒွဲၣ်အူကွံၥ်ဝဲအဃိ တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲလၢ ပပှၤဒီးပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤ ၂ ဘျီ လၢတၢ်လီၢ်ခံတီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲမုၢ်ထူၣ် (၁၂း၁၂) မံးနံးအဆၢကတီၢ် တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲဖဲ ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် လ့ဖိထၣ်ကရူၢ်  ၀ၣ်သိခိၣ်သဝီ အကျဲမုၢ်ခိၣ် တၢ်သမံသမိး (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ်ဝဲခံတီၤတတီၤတခီ မ့ၢ်ဝဲဖဲ မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤ (၃း၄၁) မံးနံးအဆၢကတီၢ် တၢ်လီၢ်လၢအမ့ၢ် ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ် ကတၢၤတံၥ်ကရူၢ် ဖါလိအကျဲဖးဒ့ တၢ်သမံသမိး (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလိၥ်သးကဲထီၣ် ၂ ဘျီအံၤ မ့မ့ၢ်လၢပပှၤတခီ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တအိၣ်ဘၣ် လၢပယီၤသုးတကပၤ တခီ ပတသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလိၥ်သး ကဲထီၣ်အခီၣ်တဃၥ်န့ၣ် ခီဖျိလၢ ပယီၤသုးအတၢ်ဟဲမၤဆူၣ်ဝဲပှၤလၢ ကဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံၥ်လၢ တၢ်လီၢ်ခံတီၤအံၤ တဟးထီၣ်ဘၣ်တသ့ဘၣ် ဒီး ဃိလီၤကွံၥ်ဝဲ ပပှၤအတၢ်သမံသမိး (Covid ၁၉) တၢ်ဆါအဒဲ ဒီး ဒွဲၣ်အူကွံၥ်ဝဲအဃိ သတးဒီး တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢ ပပှၤဒီးပယီၤသုးအဘၢၣ်စၢၤ တုၤတၢ်ခးလိၥ်သး ကဲထီၣ်ဝဲအ ပတီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ခးလိၥ်သး ကဲထီၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကမျၢၢ်ဖိလၢအိၣ်လၢ ၀ၣ်သိခိၣ်သဝီပူၤတဖၣ် ဘၣ်စံၣ်အိၣ်လၢပှၢ်လၥ်ကျါ ဒီး ဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤသုးနုၥ်လီၤဝဲလၢ ဖါလိအသဝီပူၤဖဲ တၢ်ခးလိၥ်သးဝံၤအလီၢ်ခံဒီး တစိၢ်ဖိဟးထီၣ်ကွံၥ်ဝဲဒၣ် လၢဖါလိအသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးအတၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤလၢအတြီမၤတံၥ်တၥ်ဝဲ ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ တၢ်တြီဆၢဒီသဒၢ (Covid ၁၉) တၢ်ဆါ ဒ်သိးအသုတဟဲနုၥ်လီၤလၢ ပဟီၣ်ကဝီၤပူၤတဂ့ၤအဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤပျံၤမၤဖုး ပပှၤကမျၢၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ပယီၤသုးအတၢ်မၤအံၤ ထီဒါစ့ၣ်ကီးဝဲ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ပတုၥ်တၢ်ဒုး အလံၥ်ဃံးဃၥ်န့ၣ်လီၤ.