လါအီးကထိဘၢၣ် ၆ သီ ၂၀၂၃ နံၣ်, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သး
ဖဲ ၂၀၂၃ နံၣ် လါအီးကထိဘၢၣ် ၅ သီအနံၤန့ၣ် ဒ်အမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်မုၢ်နံၤအသိး တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ တၢ်မၤလၤကပီၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ် မုၢ်နံၤ ဖဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် တၢ်စ့ဒဲဘျီၣ်ဒိၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တၢ်နီၤဖးလီၤအီၤ ၂ ပတီၢ် ဒ်အမ့ၢ် တၢ်မၤလၤကပီၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ် မုၢ်နံအမူးတပတီၢ် ဒီး တၢ်တဲသကိး တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အဂ့ၢ်အခၢး တပတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်စီၤခဲလ်ဘံ, ဆီထံးကီၢ်ဆၣ် ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်စီၤဆၣ်ကပီၤလ့, ကညီဒီကလုၥ် တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် သုးရ့ၣ် (၇) သုးရ့ၣ်ခိၣ် သုးခိၣ်စိ စီၤကပီၤ ဒီး သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် စီၤဟဲယ့ၤ, ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်, ဒူသဝီသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်, ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်တဖၣ် ဒီး ကမျၢၢ်တဖၣ် ခဲလၢၥ် (၂၀၀) ဘျဲၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲမူးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲန့ၣ် အဆိကတၢၢ် တၢ်စးထီၣ်အီၤလၢ ကမျၢၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်လီၢ် ဝံၤတၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ယူးယီၣ်ဆူ ကညီဒီကလုၥ် အနီၣ်တယၢ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၤဝဲ တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါလီၤသး အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးပိၥ်ထွဲထီၣ်အခံလၢ ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ အတၢ်ကတိၤအိးထီၣ် န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဖးဖျါထီၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ် မုၢ်နံၤကဲထီၣ်အဂ့ၢ်, တၢ်ဖးဖျါထီၣ် လံၥ်ဟ့ၣ်ယုၢ်တဖၣ်ဝံၤ တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢခိၣ်နၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤ ပဒိၣ်စီၤခဲလ်ဘံ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤ, တၢ်မၤကျဲသနူ, တကီၢ်ခါ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်အိၣ်သး ဒီး အတၢ်ဟဲဒိဘၣ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အဂ့ၢ်အကျိၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပိၥ်ထွဲထီၣ်အခံလၢ တၢ်မၤလၤကပီၤ ကၠိသရၣ်/ကရၣ်မုၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, တၢ်ကတိၤဒိၣ် ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ် တဖၣ်ဝံၤ ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ ကတိၤကျၢၢ်တံၢ်က့ၤဝဲ တၢ်မၤလၤကပီၤ မူးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဆိကတၢၢ်တပတီၢ်န့ၣ် တၢ်ပျၢ်ကွံၥ်အီၤလၢ ကညီဒီကလုၥ်တၢ်သးဝံၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ၂ ပတီၢ်တပတီၢ်န့ၣ် တၢ်စးထီၣ်အီၤလၢ မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်နီၤဖးလီၤဝဲ ကရူၢ် ၂ ကရူၢ် လၢအမ့ၢ် ကၠိဖိမိၢ်ပၢ်တဖၣ်, ကၠိကမံးတံၥ် ဒီး ဒူသဝီခိၣ်နၢ် သ့ၣ်တဖၣ် ကရူၢ် ၁ ကရူၢ်, ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်တဖၣ် ကရူၢ် ၁ ကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ကရူၢ် ၂ ကရူၢ်အံၤ တဲသကိးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ် (၁) ခီဖျိထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်ဆီတလဲ အိၣ်ထီၣ်ဒ်အံၤအဃိ ကဲထီၣ်ဂံၢ်ဘါလၢ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ် တဖၣ် (မ့တမ့ၢ်) ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး လၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ်, (၂) ခါဆူညါ ပလီၢ်ကဝီၤဒၣ်ဝဲအပူၤ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အပတီၢ် ကထီထီၣ်အဂီၢ် ပအဲၣ်ဒိးထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့သနူ, ဒီး ကညီတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဂံၢ်ထံး ဒီတခါအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ် တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးအီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ အတၢ်ပညိၣ် မ့ၢ်ဒ်သိး တၢ်ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲ မိၢ်ကျိၥ် (နီၢ်ကစၢ်ကျိၥ်) အလုၢ်အပှ့ၤ, တၢ်ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲ တကီၢ်ခါ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အတၢ်အိၣ်သး, ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်, ဒူသဝီခိၣ်နၢ်, ကီၢ်သူလ့ၤကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ် ဒီး ကီၢ်ပဒိၣ် အကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ပၥ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ် ကအိၣ်အါထီၣ်အဂီၢ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.