သုးလၢဟံးန့ၢ်ဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤ ပျၢ်ကွံၥ်ယၤ ဘၣ်ဆၣ် ယလီၤဂၥ်ဒ် "ဆီလၢအအိၣ်လၢ ရှီးအပူၤ တဂၤအသိး" နီၢ်အ့ကၠၣ် စံးဝဲ

လါမ့ၤ ၃၁ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်, သူလ့ၤတၢ်ကစီၣ်
ဖဲလါမ့ၤ (၂၇) သီနံၤ နီၢ်အ့ကၠၣ် လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ကမၣ်တဂၤ တၢ်ဖီၣ်အီၤဒီး ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီ နီၢ်အ့ကၠၣ် စံးဝဲ "သုးလၢဟံဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် ပျၢ်ကွံၥ်ယၤ ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤယလီၤဂၥ်ဒ် ဆီလၢအအိၣ်လၢ ရှီးအပူၤတဂၤ န့ၣ်လီၤ."
တၢ်သံကွၢ် မၤလီၤတံၢ်က့ၤ တၢ်ကစီၣ်အဖီခိၣ် နီၢ်အ့ကၠၣ် စံးဝဲ "ယနၢ်ဟူ ယထွံၣ်မီၤတၢ် ကဘၣ်ဖဲလါမ့ၤ (၂၄) သီဂီၤခီ (၅း၀၀) နၣ်ရံၣ် ဃၣ်ဃၣ် ယကွၢ်လီၤ ယဟံၣ်ခီၣ်ထံး ယထံၣ် ပယီၤသုး ဟံဆူၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ အသုးတဖၣ် ဟဲတုၤယဒၢးခီၣ်ထံး နီၣ်ဂံၢ်ကအိၣ် (၅၀) ဒီး (၆၀) ဃၣ်ဃၣ်" န့ၣ်လီၤ.
"ယသံကွၢ်အီၤ သုဟဲဖီၣ်ယၤ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီး စံးဆၢယၤ လၢတမ့ၢ် သါဟဲဖီၣ်ယၤဘၣ် မ့ၢ်သါဟဲကိး သမံသမိးယၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယကွၢ်အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ယဆိမိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟဲပသံး သုးအါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီး ဃိထီၣ်ယကူယကၤ, ယဆ့ယယၣ် လၢယဒၢး (ဟံၣ်) ဒီတဖျၢၣ် ဒီး စံးစ့ၢ်ကီးဝဲ လၢယပၥ်ခူသူၣ် ပှၤကညီ, ဃုစ့ၢ်ကီး လံၥ်လဲၢ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဂ့ၢ်ဝီတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် တထံၣ်ဝဲ တၢ်နီတမံၤဘၣ်" အဂ့ၢ် နီၢ်အ့ကၠၣ် စံးအါထီၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ.
သုးလၢ အဟံးဆူၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖု က့ၤကိးအီၤ တၢ်လီၢ် (၂) တီၤ လၢအမ့ၢ် တၢတတီၤ ခလရ (၆၀) သုးကလၢၤ, ဒီး ခံတီၤတတီၤ (တေၥ်ငူ-သုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်) န့ၣ်လီၤ. သမံသမိး နီၢ်အ့ကၠၣ် ကတီၢ် မၤဘၢဝဲအမဲၥ်, ဟံးကွံၥ်အလီတဲစိ, ဒုးကီၤဝဲတၢ်အီၣ် (၂) သီ ဒီး ဒုးမံဝဲလၢ ဖၣ်ဆါကျါ လၢတအိၣ်ဒီးဆ့ယၣ်, ခိၣ်သခၢၣ် တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပှၤသမံသမိးအီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ နီၢ်ကစၢ် ဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂ့ၢ်, ကီၢ်ရ့ၣ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အဂ့ၢ်, တၢ်မၤပိၢ်ဖးထီၣ်တၢ်လၢ ဟီၣ်ကဝီၤပူၤအဂ့ၢ်, (CDM) တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ, ဒီး ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ကီၢ်ရ့ၣ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအဂ့ၢ် တဖၣ်န့ၣ် ပၥ်ဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်သမံသမိးအီၤ အကတီၢ် တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးစ့ၢ်ကီးအီၤ အကလုၥ်ကလုၥ် လၢကျဲအါဘိ န့ၣ်လီၤ. "ပှၤလၢဟဲသံကွၢ်တၢ်တဂၤ ယတ့သၣ်ညါအီၤဘၣ်. တဲဝဲ သါတမ့ၢ်သုးဘၣ်, သါသံကွၢ်ယတၢ် ယမ့ၢ်တတဲတီတီလိၤလိၤဘၣ်န့ၣ် သါကအးယၤ (ဟ့ၣ်လီၤယၤ) ဆူ သုးကျိၤအစုပူၤ ဒီး သါကမၢသုးကျိၤမၤသံယၤ ဝံၤ သါကခူၣ်လီၤကွံၥ်ယၤလီၤ. သါမၤသ့ဒၣ်ထဲန့ၣ်လီၤ" အဂ့ၢ် နီၢ်အ့ကၠၣ် ပၥ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.
နီၢ်အ့ကၠၣ် စံးစ့ၢ်ကီးဝဲ "တချုးတၢ်ပျၢ်ကွံၥ်ယၤန့ၣ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် ယတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ယကဘၣ်ဆဲးကျိး ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ကစီၣ် ဒ်အမ့ၢ် (CDM) တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တၢ်ကစီၣ်, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ကရၢကရိ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တၢ်ကစီၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယမ့ၢ်တအၢၣ်လီၤဘၣ် သါတပျဲက့ၤယၤဘၣ်."
နီၢ်အ့ကၠၣ် ဘၣ်တၢ်ပျၢ်လီၤကွံၥ်အီၤ ဘၣ်ဆၣ် ကတီၢ်အံၤ ဘၣ်အိၣ်ဒၣ်လၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုး ဒီး သးသမူ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ တၢ်ဘၣ်ယိၥ် လၢအနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အပူၤ ပၥ်ဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲန့ၣ်လီၤ.
"ယတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ယပျံၤတၢ် မ့ၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီ အံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဖီၣ်ယၤ လၢအတအိၣ် ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးနီတမံၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးယၤ ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဘၣ်အိၣ်ယံၤဒီးယဖိ, သးသမူ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ တအိၣ်လၢၤလၢ ယဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤလၢအဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤလၢအဖီၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမၤဂ့ၤတၢ်မ့ၢ်တသ့န့ၣ် မ်ပသုတမၤအၢတၢ်တဂ့ၤ, ဒ်ယတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်အသိး ပှၤလၢတၢ်ဖီၣ်အီၤ လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ တအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒ်သိးယၤန့ၣ်လီၤ" အဂ့ၢ် နီၢ်အ့ကၠၣ် ပၥ်ဖျါအါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢ လဲၤအိၣ်က့ၤ နီၢ်အ့ကၠၣ် လၢကဟဲက့ၤအဂီၢ် တဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ (JMC) ခၢၣ်စး ဒီၣ်နန်း, စီၤထူဘလၢး, စီၤလ့အီၣ် ဒီး အသကိးတဖၣ် လဲၤအိၣ်အီၤဖဲ (တေၥ်ငူ-သုးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်) သုးကလၢၤ ဒီး ဟဲက့ၤဆှၢက့ၤအီၤ န့ၣ်လီၤ.
နီၢ်အ့ကၠၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ကမျၢၢ်ဖိတဂၤ လၢကီၢ်ရ့ၣ်ချၢၣ်လွံၣ်ထူၣ်, လၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ပိလိနိၣ်ဖိသဝီ ဒီး ဟူးဂဲၤလၢ ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီး ကီၢ်ဒီတဘ့ၣ် တၢ်ပတုၥ်တၢ်ခး ကဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ် ဒ်ကမျၢၢ်ဖိ တၢ်ပၣ်ဃုၥ်ပၣ်ဂီၢ် တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.