၂၀၂၄ နံၣ် လါအီကူး ၃ သီ, ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-လီၢ်ခၢၣ်သး
ဖဲ ၂၀၂၄ နံၣ် လါယူၤလံ ၃၀ သီအနံၤန့ၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ, ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဒီးရိၣ်ဖှိၣ်ကမံးတံၥ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲဖီလၥ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါဒီးသူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤဝဲၤဒ့ တီခိၣ်ရိၣ်မဲဒီး ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိး လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ "သူၣ်ထီၣ်ကီၢ်သူလ့ၤ ခီဖျိ Bottom-Up Federalism Approach" ဖဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လီၢ်ခၢၣ်သးဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ် န့ၣ်လီၤ.
လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဘျီဝဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါဒီး သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤဝဲၤဒ့ တၢ်မၤကမံးတံၥ် ပှၤမၤတၢ်ဖိ သရၣ်စီၤဆၣ်လါမုၢ် ကတိၤပၥ်ဖျါ ထီၣ်ဝဲ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးအံၤ အတၢ်ပညိၣ် (၂) ထံၣ်လၢအမ့ၢ်ဝဲ (၁) လၢတၢ်မၤဖျါထီၣ် ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်ပညိၣ်ခိၣ်သ့ၣ် (၄) ထံၣ်အံၤ ကန့ၢ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်ကအိၣ်ကတဲၥ်ကတီၤဆိသးအဂီၢ်, (၂) ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်မၤကျဲအံၤ စၢၤသွဲၣ်သီသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်တဖၣ်, ကညီကမျၢၢ်တဖၣ် ဒီး ထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲအဂီၢ် တၢ်မၤဝဲတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဘျီဝဲအံၤလီၤအဂ့ၢ် စံးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဘျီဝဲအံၤန့ၣ် ကညီဒီကလုၥ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ်, သုးမုၢ်ဒိၣ်ဝဲၤလီၢ်ခိၣ်သ့ၣ်ခၢၣ်စး သုးခိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် စအဲၣ်ခၣ်, ကညီပိၥ်မုၣ်ကရၢခၢၣ်စး သရၣ်မုၣ် နီၢ်စူစူလဲၤ, ကညီသးစၢ်ကရၢခၢၣ်စး သရၣ်စီၤခၣ်ဇီၤဝ့, ကညီကူၣ်သ့ဆဲးလၤဝဲၤကျိၤခၢၣ်စး သရၣ်မုၣ် နါအဲၣ်ဆၣ်ချ့, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်-လူၢ်ပျဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဒီးရိၣ်ဖှိၣ်ကမံးတံၥ် ဝဲၤကျိၤခိၣ် ပဒိၣ်စီၤထူထူ, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် တၢ်တြဲၢ်ကီၢ်ဆၣ် ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဒီးရိၣ်ဖှိၣ်ကမံးတံၥ် ဝဲၤဒၢးခိၣ် နီၢ်အဲၣ်န့ၢ်ဆၣ်သနူစိမူ တဖၣ် ပၣ်ဃုၥ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ အတီခိၣ်ရိၣ်မဲ တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးတဘျီအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်-ကညီဒီကလုၥ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လီၢ်ခၢၣ်သး တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါဒီးသူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤဝဲၤဒ့ တၢ်မၤကမံးတံၥ်ဖိ သရၣ်မုၣ်နီၢ်အဲၣ်ဖီဝါ န့ၣ်လီၤ.